Visueel Verzet

Een voorbeeld van een identiteitscorrectie die zo goed is opgezet en uitgevoerd dat het bijna ongeloofwaar- dig wordt, biedt een Oostenrijkse communicatieguerrillagroep met de lastige naam ‘0100101110101101.org’. Zij maken op onnavolgbare wijze gebruik van nonconventionele communicatietechnieken om met zo min mogelijk moeite zoveel mogelijk zichtbaarheid te genereren.

In september 2003 kregen zij het voor elkaar om het image van Nike, de sportschoenenfabrikant, in de richting van ‘megalomane marketing-veelvraat’ te corrigeren. Daarvoor brachten ze het nieuwsbericht uit dat de multinational Nike de Karlsplatz, één van de belangrijkste pleinen van Wenen, had gekocht en binnenkort zou omdopen in Nikeplatz. Daarnaast zou een enorm monument in de vorm van Nike’s beroemde ‘swoosh’-logo worden geplaatst.

Om het verhaal kracht bij te zetten plaatsten de actievoerders op de Karlsplatz een 13 ton zware container in hi-tech-uitvoering: de Nike Infobox. Op de buitenwanden brachten zij een groot bord aan, waarop de tekst ‘This square will soon be called Nikeplatz. Come inside to find out more’ de aandacht van voorbijgangers trok. Gedurende de maand die daarop volgde werd flink ruchtbaarheid gegeven aan de Nike Infobox: er werd een website geopend met de naam www.nikeground.com en duizenden brochures werden verspreid over de stad.

Binnenin de Infobox konden bezoekers zich laten informeren over het revolutionaire ‘Nike Ground’- plan: Nike zou in de komende jaren overal ter wereld in grote steden zijn legendarische merk introduceren in straten, pleinen, parken en boulevards. Iedere stad zou zijn eigen Nikesquare, Nikestraat, Piazza Nike, Plazanike or Nikestrasse krijgen! Het moge duidelijk zijn dat dit tot een storm van verontwaardiging en onrust leidde onder het grootste deel van de bezoekers en de media. Al snel ontdekt de pers dat zowel Nike als de stad Wenen ontkennen ook maar iets met Nike Ground te maken hebben. Nike is duidelijk: ‘These actions have gone beyond a joke. This is not just a prank, it’s a breach of our copyright and therefore Nike will take legal action against the instigators of this phoney campaign’.

Na een goede maand onthult een woordvoerdster van 0100101110101101.ORG publiekelijk achter deze ‘hyper-realistische theateropvoering’ te steken. De bedoeling van het geheel was een ‘collectieve hallucinatie’ te genereren, waarbij het publiek bewust moest worden van hun beeld van de rol van commercie in de stad en die van grote multinationals in het bijzonder. Verrassend genoeg heeft Nike de zaak niet voor de rechter laten komen, mede vanwege de zeer negatieve publieke reacties op het dreigement van Nike de actiegroep aan te klagen.